17-09-2003 @ 19:09
Voor de Top 40, tegenwoordig uitgezonden door Radio 538 en MTV, tellen de verkoopgegevens over 1 week en de airplay op 5 radiostations (3FM, Radio 538, Yorin, Sky Radio, Noordzee FM) en 2 tv-zenders (TMF en MTV) mee voor een notering in de lijst.
De Mega Top 50, te horen op 3FM, is gebaseerd op verkoopcijfers over 2 weken. Voor intern gebruik van handel en industrie is er nog altijd een Mega Top 100, waarvan de nummers 51 tot en met 100 als een tiplijst fungeren. Voor deze onderste helft wordt wel airplay (dezelfde stations + Radio 2) meegerekend.
De verkoopgegevens voor zowel Top 40 als de Mega Top 50 worden betrokken van ruim 700 winkels, waaronder zowel de bekende winkelketens, warenhuizen en enkele gespecialiseerde muziekwinkels. Voor de single-verkoop betekent dit volgens Michel Admiraal, manager bij de BV Mega Charts, die zowel de Top 40 als de Mega Top 50 samenstelt, een dekking van 70 a 80 %.
Sinds begin 2002 worden ook de verkochte cd’s bij festivals, concerten en musicals gescand en meegerekend voor een notering in de Mega Top50 en Top 40. Dit heeft tot gevolg dat zo’n ‘piekverkoop’ bij een evenement een onevenredig zwaar stempel op de hitparade drukt.
Volgens Sieb Kroeske, oud-directeur van de Top 40 en oprichter van de Mega Top 50, is dat slecht voor het aanzien van een hitparade. Hij geeft als voorbeeld de single van Laidback Luke ‘We can’t get enough’ het thema van de afgelopen Dance Valley, die tijdens het dance event in grote getale werd verkocht. De single steeg daardoor in de Mega Top 50 binnen een week van 75 naar 5. Een week verder zakte de single alweer fors. Hetzelfde fenomeen zie je volgens hem bij de verkoop van albums bij musicals in het Circus Theater. Het vertrouwen van de consumenten en radiostations in een plaat wordt hierdoor ondermijnd, vindt Kroeske. “Als een single eerst enorm hoog stijgt, maar vervolgens weer heel snel zakt in de hitparade wordt hij minder snel gekocht en gedraaid. Het is pure korte-termijn politiek van de maatschappijen en de hitparade als betrouwbare graadmeter van de populariteit word langzaam de nek omgedraaid.”
Michel Admiraal erkent dat slimme verkoopacties veel meer invloed hebben op de hitparades dan vroeger: “Met de lage aantallen in met name de singles-verkoop is dat onvermijdelijk.” Maar hij ziet het probleem niet. “Het zijn gecontroleerde en geregistreerde verkopen en de ‘outdoor’ verkoop wordt nu eenmaal steeds belangrijker. Waarom zou dit minder zeggen over de populariteit van een nummer dan de verkoop in de platenzaak? Een hitparade moet juist de populariteit van een nummer op een bepaald moment aangeven.” Hij erkent dat hierdoor een jo-jo-effect ontstaat, maar ziet dat niet als bezwaarlijk: “Het geeft juist dynamiek aan de hitparades, daar is niks mis mee.”
De verkopen beperken intussen zich niet meer tot dance-events. Op Lowlands kon ook de nieuwe single van Muse voor 2 muntjes verkregen worden met als gevolg dat de single op 50 binnenkwam in de Mega Top 50. De verkoopactie van de single ’Nothing but you’ van Paul van Dijk op de laatste editie van Mystery Land was beduidend succesvoller: in de 6e week steeg de single van 31 naar 3. Wilbert Mutsaers, marketing manager bij de Universal Music die de single samen met ID&T heeft uitgebracht: “Ik kan me voorstellen dat de retail en radiostations hun twijfels hebben bij zo’n hit en deze ontwikkelingen een aantasting van de ‘steadyness’ van de hitparade vinden.”
TROS-dj Daniël Dekker, al ruim 15 jaar de presentator van de radio-uitzending van o.a. de Mega Top 50, ziet de ontwikkelingen met lede ogen aan: “Het heeft alles te maken met de schrikbarende lage verkoopcijfers van cd’s tegenwoordig. In een gezonde singlesmarkt zou dit nooit mogelijk zijn.”